10 jobs die uit het straatbeeld verdwenen zijn

Geen melkmannen, aanstekers van straatlantaarns en rattenvangers meer. Vroeger kon een lift niet zonder bel boy en een telefooncentrale niet zonder juffrouwen die doorverbonden. Streekpersoneel geeft een snelle geschiedenisles in vergeten en verdwenen beroepen.

1. Telefoon operator

Vroeger gold: wie nieuwsgierig van aard was, ging als telefoniste werken. Bellers manueel doorverbinden en ondertussen flink meeluisteren naar de laatste roddels, heerlijk toch?

2. Testers van voedsel

Voordat de voedingsindustrie aan allerlei regels en quota verbonden was, konden fabrikanten zo’n beetje alles in voedsel verwerken. Om te zorgen dat verbruikers niet ter plekke neervielen na het proeven van dat nieuwe soort chocoladekoekjes, werden testers ingezet om voor te proeven. Niet risicoloos, als je het ons vraagt.

3. Bedieners van liften

De liften van weleer waren een pak minder veilig en gebruiksvriendelijk dan nu. Denk tralies als deuren en een manueel bedieningspaneel. Bedieners van liften zorgden voor een vlotte bediening en de veiligheid van gebruikers.

4. Melkboer

Buiten gebrandmerkt worden als hoofdverdachte bij buitenechtelijke zwangerschappen bracht de melkboer kaas, eieren en melk rond. Nu iedereen over een auto beschikt en vlot bij de dichtstbijzijnde winkel geraakt, is de melkboer uit het straatbeeld verdwenen.

5. Letterzetter

Huzarenwerk was het, een volledige krant letter voor letter klaarzetten voor druk. Computers en de digitalisering van het printproces verdreven de letterzetters, maar het respect blijft.

6. Mijnwerker

De laatste Belgische mijn sloot z’n deuren in 1992 in Zolder. Daarmee zijn ook mijnwerkers verworden tot wassen beelden in het mijnmuseum en iconen in films of literatuur.

7. Voorlezer

Tegenwoordig knalt de radio gezellig door de luidsprekers van de meeste fabriekshallen, maar vroeger hoorde je, naast het geratel en gezoem van vooroorlogse machines, ook de stem van voorlezers die boeken voorlazen op een preekstoel in het midden van de hal om het monotone werk te breken.

8. Radio-acteurs

In de tijd dat de radio’s in de woonkamer het nog voor het zeggen hadden, bestond er een clubje acteurs die gespecialiseerd waren in het acteren en inspreken van toneelstukken voor de radio. Met de opkomst van televisie konden zij zich ook tot de RVA gaan wenden voor een uitkering.

9. Stokers

IJzersterke mannen waren het, met longen zwart als roet. Stokers schepten urenlang kolen in de buik van grote schepen, gitzwarte locomotieven en grote fabrieken.

10. Computers

Ironisch genoeg was dit vroeger een job omschrijving voor vrouwen die manueel berekeningen maakten of gegevens verwerkten tot grafieken. De opkomst van de computer zoals wij hem kennen, roeide deze job uit.

Eveline Janssens