Eerste hulp bij een paniekaanval (tijdens een toespraak, presentatie, meeting…)

Daar sta je dan. Klaar voor die presentatie of toespraak. Je hebt er wel vertrouwen in. Maar dan ben je echt aan de bak en klap je dicht. Klamme handen, je hart slaat op hol en je hebt het gevoel of er iemand met een spons over het betoog in je hoofd is gegaan. Dat heet dan een paniekaanval. Geen nood, daar kom je ook zo weer vanaf. En wel zo.

Beetje wankel op de benen bij de start van een presentatie, toespraak of wanneer je je zegje moet doen in een meeting? Geen nood, dat overkomt iedereen. Erger wordt het wanneer het niveau van ongemak zo hoog wordt dat je niet meer correct kan functioneren. En zo de kwaliteit van je presentatie of toespraak in het gedrang komt. Het belangrijkste element van die angst is vooral wat andere mensen van jou zullen denken. Daardoor gaat je lichaam meer adrenaline aanmaken en ga je transpireren en andere ongemakken aanvoelen. En dat leidt tot angst.

Grijze massa

De meeste mensen komen over die fase heen en gaan dan voluit. Soms kan het ook zijn dat je echter doorschiet in die angst en er een regelrechte paniekaanval volgt. Wat is eigenlijk het probleem? Die grijze massa van jou. Op dat moment dreig je immers in een vicieuze cirkel terecht te komen. Je hebt angst, je wil je verzetten. Daardoor maakt je lichaam nog extra adrenaline aan. En ga je je nog paniekeriger voelen. Let op dat moment vooral ook op je ademhaling. Je zal merken dat die korter en sneller is. Adem daarom een paar keer rustig in en uit en je zal zien dat het gelijk een stuk beter gaat met die angst. Neem je tijd.

Rust en realiteitszin

Cruciaal om paniekreacties tegen te gaan, is dat je alvast de symptomen herkent. En je tegen jezelf zegt (in stilte) dat dit eigenlijk helemaal ongegrond is. Objectief gezien is er op het moment dat jij die presentatie gaat starten immers geen levensgevaar. Het is gewoon een presentatie voor jouw doelpubliek. Besef ook dat wanneer je met klamme handen zit, iedereen dat doorgaans heeft aan het begin van een toespraak of presentatie. Het is de angst voor het onbekende. Wat gaat er gebeuren? Wat zullen de reacties zijn? En zal je het verhoopte resultaat halen met je presentatie? Hou in je hoofd kort die dialoog waarin je jezelf sust en noopt tot rust en realiteitszin. Je doet je best, je gaat ervoor en je zal wel zien hoe het dan loopt. Ook wanneer er misschien onverwachte situaties of reacties opduiken.

Zeker(der) van je stuk

Tenzij je natuurlijk iedere dag presentaties en toespraken houdt. Dan zal je al snel merken dat er een routine in komt en die angst lijkt te smelten als sneeuw voor de zon. En daar zit dan weer de essentie van zo’n paniekaanval. Die angst voor het onbekende. Wanneer je dagelijks voor publiek spreekt, bouw je knowhow op en is er niet echt dat onbekende meer. Je voelt je ook veel zekerder van je stuk. Dat is net zo als met andere disciplines. Hoe meer je oefent, hoe zekerder je van je stuk wordt. Tracht ook minder in rekening te brengen wat andere mensen van je zullen denken. Wat maalt het? Doe je ding, wees jezelf en je zal verwonderd zijn tot welke resultaten dat al allemaal zo leidt. Yes, you can.

Pascal Dewulf