Waarom empathie op de werkvloer een van jouw grootste troeven is

Op de werkplek is het een vaak gehoorde klacht: het gebrek aan empathie van collega’s en bazen. Je kunnen verplaatsen in de gevoelens en de ervaringen van anderen is nochtans een krachtige eigenschap die gelijk ook een grote troef kan zijn in je carrière.

Op elke werkplek heb je ze wel: bazen en collega’s die lak hebben aan wat jij denkt en voelt en wat je bekommernissen zijn tijdens de werkdag. Enkel hun eigen agenda en carrièreperspectieven lijken ertoe te doen. Toch is er een kentering. De laatste tijd komt empathie als troef op de werkvloer steeds vaker voor het voetlicht. Maar goed, heb je het? Of heb je het niet? En indien niet, hoe kan je het leren?

Tijdsgeest

Rekening houden met anderen past in de tijdsgeest. Er is vandaag op de werkplek alsmaar meer oog voor soft skills. Empathie is er daar een van. Jezelf kunnen inleven in de realiteit van anderen en daar ook actief mee aan de slag gaan om samen productief de werkdag door te komen, zou wel eens je grootste troef kunnen zijn. Empathie gaat echter veel verder dan ‘rekening houden met de ander’. Empathisch vermogen is de kwaliteit om je in anderen te verplaatsen door je actief open te stellen voor de emoties, houding en motivatie van de ander. 

Empathie en emotionele intelligentie

De volgende stap in dat proces is dat je ook echt gaat begrijpen wat voor impact jouw handelen en gedrag kan hebben op je collega’s. Dat noemen ze dan cognitieve empathie. Voor sommige mensen gaat die empathie zelfs verder dan inlevingsvermogen. Sommige mensen kunnen zich zo erg inleven dat ze emoties van een ander ook voelen. Dat heet dan affectieve empathie. Je gaat je als het ware niet lekker voelen wanneer je collega na een uitschuiver bijvoorbeeld een uitbrander krijgt van je baas. Dat klinkt al verregaand. Hoe ver jij gaat in die empathie heeft te maken met je emotionele intelligentie. Dat is de vaardigheid om bepaalde emoties bij anderen te herkennen en daar op een juiste manier mee om te gaan.  

Vaardigheid en attitude gaan hand in hand

We kunnen het dan ook niet genoeg benadrukken. Enkel goed zijn in je vak, maar je collega’s laten voor wat ze zijn: daar kom je op lange termijn niet ver mee. Je attitude is minstens even belangrijk. En laat empathie daar nu net een cruciaal facet van zijn. Feit is wel dat niet iedereen met dezelfde dosis inlevingsvermogen geboren wordt. Empathie laat zich dus niet afdwingen. Met name affectieve empathie is moeilijk aan te leren. Dat heb je of heb je niet. Cognitieve empathie is echter goed te ontwikkelen. Dat heeft vooral te maken met hoe je jezelf opstelt, oprechte interesse toont in mensen en hoe je op de werkplek verbinding zoekt zonder eigen belang en manipulatie. Je zal merken dat wanneer je meer op empathie inzet, jouw carrière al snel makkelijker zal verlopen. Je collega’s gaan je dan immers ook appreciëren omdat je begripvol bent. Niet enkel omdat je goed bent in je vak.

Scherpe kantjes

Hoe leer je dan empatisch te zijn? Door je gedrag te observeren en de scherpe kantjes eraf te vijlen. Door actief te luisteren en aandacht te hebben voor de vaak subtiele signalen die collega’s geven. Ook echter door open te staan voor kritiek op je persoontje. En daar actief mee aan de slag te gaan. Door je manier van communicatie onder de loep te nemen en die meer op een constructieve, verbindende manier te gebruiken. Door vragen te stellen ook. Eerst luisteren en denken, dan pas praten. Door niet zomaar te beoordelen vanuit je eigen realiteit. En je woorden wat vaker te wikken en te wegen. En vooral ook door begrip te hebben voor andermans standpunten.

Pascal Dewulf