Arrogantie op de werkplek: waarom het zo besmettelijk is (en hoe je het kan voorkomen)

Een van de minst geapprecieerde eigenschappen op de werkplek: zelfingenomenheid, toch? Niet altijd. Feit is dat indien er een aanmatigende bedrijfscultuur heerst, die vaak besmettelijk is. Kortom, arrogante collega’s leveren nog meer arrogante collega’s op. Oh ironie.

Beter dan gemiddeld

Vind je jezelf in vergelijking met je collega’s best wel een talent op de werplek? Niet erg hoor. Je kan er niet aan doen dat je dit denkt. Dat is het zogenaamde better than average effect zoals ze dat in de sociale psychologie noemen. Met andere woorden: de kans dat je jezelf misschien ietwat te hoog inschat, is op zich geen vreemd gegeven. Zo, nu je dat weet kunnen we misschien gaan rightsizen zoals dat heet. De dingen terugbrengen tot hun juiste proporties, toch?

Neus in de lucht

Mja, het is ietwat ingewikkelder dan dat. Indien je in je bedrijf (te veel) mensen hebt die met hun neus in de lucht lopen, dan is de kans groot dat de rest van de medewerkers er vroeg of laat ook mee besmet raakt. Uit onderzoek van Joey Cheng, assistent-professor psychologie aan de Universiteit van York, blijkt wel degelijk dat overmoed besmettelijk kan zijn. “Als je bent blootgesteld aan een overmoedig persoon, heb je meer kans om je eigen capaciteiten te overschatten”, aldus Cheng. “Het is een neiging die ertoe kan leiden dat dit denkpatroon zich ook verder door een team verspreidt.”

Imaginaire superioriteit

Ken je zo iemand bij jou op de werkplek? En impacteert dat jouw productiviteit of welzijn op kantoor? Aarzel dan niet om hem of haar erover aan te spreken. Blijf daarbij jezelf. Houd je ver van spiegelgedrag. Dat is gedrag waarbij je de andere gaat imiteren. Dat versterkt hem of haar immers alleen maar in zijn ingebeelde positie. Zeg daarentegen waarop het staat en hou je daarbij steeds aan feiten en cijfers. Praat zo weinig mogelijk over gevoelens. Die gevoelens zullen professionele snoevers immers weglachen. Het maakt hen immers nog sterker in hun imaginaire superioriteit. Een beetje zoals het sprookje van de kleren van de keizer. Het enige tegengif voor snoevers is authenticiteit en bij je stuk blijven.

Rechttoe rechtaan

Wat ze je ook voor de voeten gooien, blijf in je kracht en dien hen van antwoord zolang als nodig. Laat daarbij gevlei en complimentjes achterwege. Rechttoe rechtaan op de werkplek is de enige manier om een pedante attitude in de kiem te smoren. Baken daarbij jouw tolerantiedrempel duidelijk af. Tot hier en niet verder. Tot slot, indien de situatie onhoudbaar wordt, ga er dan met je baas over praten. Of zijn baas, indien je baas het zelfgenoegzaam probleem is.

Pascal Dewulf