Succes in je carrière? Een kwestie van puur geluk, meer niet

Op sociale media (en daarbuiten) regent het elke dag gevleugelde uitspraken over succes en carrière als gevolg van hard werk en doorzettingsvermogen. Maar, is dat wel zo?

Om gelijk met de deur in huis te vallen: succes is (vaak) een gevolg van geluk. Daar heb je zelf nauwelijks aan bijgedragen. Succesvol en rijk? Gefeliciteerd, dan heb je mazzel gehad. Niet onze woorden. Wel die van de Nederlandse gezondheidspsycholoog Huub Buijssen.

Succes is niet maakbaar

Buijssen gaat zelf nog een stapje verder. Succes is volgens hem niet of nauwelijks maakbaar: “Als iemand veel succes heeft, schrijven we dat toe aan de persoon. Hij of zij heeft hard gewerkt, een droom gevolgd en talenten ingezet. Terwijl iemand die veel succes heeft dat voor het grootste deel te danken heeft aan dezelfde factoren die bij een ander tot enorme problemen of teleurstelling leiden. Echter met dit verschil: de toevalligheden pakten gunstig uit. Iemand was precies op het goede moment op de juiste plaats en profiteerde van een toevallige combinatie van gunstige factoren.”

Toevallige succesfactoren

Een straffe stelling die gelijk om meer uitleg vraagt. Volgens Buijssen begint de succesfactor al bij de geboorte: “Jij hebt niets te zeggen over de genen die je meekrijgt. Intelligentie, vaardigheden en zelfs discipline heb jij niet van jezelf. Die eigenschappen krijg jij voor zestig procent mee via jouw genen en voor veertig procent via de omstandigheden in je eerste zeven levensjaren. Na dat zevende levensjaar komt er qua discipline nauwelijks meer iets bij. Kortom: werk jij hard voor jouw succes? Dan is dat geen persoonlijke verdienste, maar een gelukkige combinatie van toevallige factoren. Ook waar je geboren bent speelt volgens de Nederlandse gezondheidspsycholoog een cruciale rol. Geboren in België of Nederland? Dan worden je kansen op succes gelijk een stuk groter omdat de levensstandaard hier hoog is. Kom je op de wereld in een ontwikkelingsland? Dan nemen je kansen voor succes meteen af.”

Momentum

Last but not least is er volgens Buijssen zoiets als het momentum. Voldoe je aan de criteria om succesvol te worden? Dan is er nog de factor timing die volgens de gezondheidspsycholoog eveneens een doorslaggevende rol speelt: “Een idee moet precies goed vallen. Ben je te vroeg? Dan is er te weinig animo voor. Ben je te laat? Dan zijn anderen je voor.” Hij noemt zijn boek (Waarom succes een kwestie van geluk is, red.) als voorbeeld. “Had ik dat vijftig jaar geleden geschreven, dan had waarschijnlijk niemand het gelezen. Toen hadden we nog nauwelijks aandacht voor de kloof tussen arm en rijk. Nu is inclusiviteit hét gesprek van de dag.”

Goede startsituatie

Toch kan je volgens Buijssen de succesfactor vandaag vergroten: “Onderwijs kan een belangrijke hefboom zijn. Dat was vroeger alleen voor de elite, maar inmiddels al beschikbaar voor een groter gedeelte van de wereldbevolking. Ook een basisinkomen zou een rol kunnen spelen. Daarmee geef je iedereen een gelijke kans op een goede startsituatie en benut je dus een groter potentieel van de samenleving.”

Pascal Dewulf

Bron: mtsprout.nl