Gezond ambitieus zijn op de werkplek: bestaat dat wel?

Niks mis met een beetje gezonde ambitie op de werkplek, toch? Dat schijnt te kloppen, althans wanneer we de Nederlandse nieuwsmaker Tim Igor Snijders mogen geloven. Voor de krant NRC bevroeg hij een aantal ervaringsdeskundigen hoe gezonde ambitie er dan wel uitziet. Conclusie: ambitie is een beetje als glühwein. Benieuwd en gezond ambitieus? Lees dan gerust even verder.

Alsmaar meer presteren onder steeds hogere druk. In die context heeft ambitie vooral bij de jongere generatie een negatieve bijklank gekregen. Een heel aantal van hen kiest er dan ook vaak voor om minder ambitie aan de dag te leggen. Dat wil niet zeggen dat ze hun job niet graag doen. Integendeel. Vaak zijn ze met veel passie en goesting aan de slag. En gaan ze die ambitie op een andere manier invulling geven.

Innerlijke motivatie

Het is in die optiek belangrijk je af te vragen waar je precies ambitieus voor bent. Onderzoek wijst immers uit dat ambitie een mens goed doet, als die rust op een innerlijke motivatie. Met andere woorden: er moet een gezonde basis zijn voor die ambitie. Verlangen om positief te groeien, om nieuwe kennis op te doen of om beter en productiever samen te werken met anderen. Wanneer bij ambitie de nadruk komt te liggen op status of erkenning door je baas of collega’s, dan bereik je met die ambitie doorgaans het tegenovergestelde effect.

Obsessie met het einddoel is ongezond

Wil je dus gezond ambitieus zijn, dan doe je er goed aan om je je te concentreren op de inspanning die het werk vergt, niet zozeer op de uitkomst. Met andere woorden: het proces op zich is minstens even belangrijk als het resultaat. “Denk aan een voetbalteam dat zich tijdens de training richt op systeem, techniek en tactiek”, legt Hoogleraar psychologie Maarten Vansteenkiste uit. “Het resultaat, winst in de wedstrijd, volgt als een neveneffect. Een obsessie met het einddoel of de concurrentie, leidt juist tot verkramping en onderprestatie.”

Streef naar kwaliteit

Probeer ook te vermijden om je ambitie te koppelen aan steeds weer nieuwe mijlpalen. Doe je dat wel, dan ga je je op de duur voelen als een hamster in een hamsterrad. Vroeg of laat raak je uitgeraasd en kom je in een zone terecht waar burn-out om de hoek loert. Filosoof Joep Dohmen: “Richt je op zaken die de moeite waard zijn en streef naar kwaliteit. Als je daar vervolgens voor geprezen wordt, is dat alleen maar mooi meegenomen.”

Ambitie is als glühwein

Opmerkelijk: het kan soms ongezonder zijn om geen ambitie te hebben. “Ambitie voorkomt dat je vastroest in een baan, het geeft je de leermogelijkheden om verder te komen. Zonder ambitie laat je je levensloop en carrière over aan het toeval. Dat maakt een mens onzeker”, aldus hoogleraar organisatiepsychologie Karin Sanders. Met andere woorden: ambitie is een beetje als glühwein. Die moet net op temperatuur zijn, met de juiste kruiden en net zoet genoeg om ervan te genieten. Ga je er vervolgens bandeloos van drinken, dan volgt al snel een kater.

Pascal Dewulf

Bron: LinkedIn.com