Top tien van knelpuntberoepen in Vlaanderen

Voor sommige vacatures blijft het op de Vlaamse arbeidsmarkt moeilijk om geschikte mensen te vinden. De zoektocht verloopt moeilijk en duurt opvallend lang. Beroepen waarvoor er vandaag de dag moeilijk mensen gevonden worden, noemen we de knelpuntberoepen. Sinds meer dan 20 jaar brengt VDAB die beroepen jaarlijks in kaart en gaat op zoek naar de reden waarom die vacatures moeilijker ingevuld geraken dan andere. Ook afgelopen jaar bracht VDAB de Vlaamse knelpuntberoepen in kaart. De top 10 van de grootste knelpuntberoepen in Vlaanderen:

Werfleider / Conducteur bouw

Conducteur bouw behoort tot de zwaarste knelpuntberoepen. Een conducteur bouw organiseert en volgt de realisatie van een bouwwerf op vanaf de projectfase tot de oplevering.

De vacatures voor conducteurs bouw raken moeilijk ingevuld door het structurele tekort aan technisch geschoolden. Werkgevers zoeken kandidaten met minstens een bachelor- of een masterdiploma. De kwalitatieve eisen zijn ook niet min. De coördinatie van grote bouwprojecten vergt immers specifieke vaardigheden, inclusief probleemoplossend vermogen. De vraag naar relevante ervaring vervolledigt het kwalitatieve plaatje.

Technicus industriële installaties

Een technicus industriële installaties installeert, onderhoudt en herstelt industriële of multi-technologische producten.

Het klassieke probleem – te weinig jongeren kiezen voor een technische opleiding – maakt dat er zich geen onmiddellijke oplossing voor het tekort aandient. Naast het kwantitatieve deficit is er ook een kwalitatieve lacune. De huidige machines en industriële installaties zijn geautomatiseerd en de daarmee gepaard gaande hydraulica, pneumatica en cad-cam-sturing verhogen de kwalitatieve eisen. Het gevraagde studieniveau is technisch secundair of hoger onderwijs.

Analist ontwikkelaar ICT

Analist ontwikkelaar ICT is een knelpuntberoep omdat er een nijpend tekort is aan informaticaprofielen. Het aantal ICT-studenten houdt geen gelijke tred met de vraag. Bedrijven schakelen dan ook buitenlandse analist ontwikkelaars in of verhuizen applicatieprojecten naar het buitenland.

De complexe en snel evoluerende architectuur van ICT-applicaties en systemen stelt hoge kwalitatieve eisen aan analist ontwikkelaars.

Technicus productieproces en methodes

Een technicus productieproces en methodes optimaliseert technische oplossingen voor de productie van goederen of diensten. Hij beschrijft deze oplossingen volgens de reglementaire normen. Hij waakt over het evenwicht tussen productiecapaciteit en werklast.

Technici zijn hardnekkige knelpunten omdat te weinig jongeren kiezen voor een technische opleiding. Het tij keren is aartsmoeilijk. Campagnes om techniek en wetenschappen te promoten blijven noodzakelijk.

Daarnaast is er ook een kwalitatief probleem. Een technicus productieproces en methodes moet een ruime bagage hebben. Naast de beroepstechnische competenties zijn ook soft skills noodzakelijk om de job goed te kunnen uitoefenen.

Bestuurder trekker-oplegger

De tewerkstelling in de transportbedrijven staat onder druk door de concurrentie met de recentst aangesloten EU-landen en de invoering van de kilometerheffing. Toch is het knelpunt nijpend. De grote vervangingsvraag door de vergrijzing en de gunstige conjunctuur zorgen voor een tekort. Bovendien zijn er weinig werkzoekenden met passend rijbewijs en/of de nodige attesten. De chauffeursopleidingen in technische scholen, VDAB-opleidingscentra en rijscholen kunnen maar tot zekere hoogte de nood lenigen. De eisen betreffende vakbekwaamheid (code 95) en medische keuring scherpen de tekorten aan. Voor de opleidingen code 95 zijn er lange wachtlijsten. Alle professionele bestuurders met een rijbewijs van de categoriegroepen C en D moeten hiervoor bovendien om de 5 jaar nascholing volgen. Een goede lichamelijke conditie en een veilige rijstijl zijn noodzakelijke vereisten voor dit beroep.

Verpleegkundige

Verpleegkundige is een van de zwaarste knelpuntberoepen. De problematiek verschilt volgens werkveld. Woonzorgcentra hebben het lastig om kandidaten te vinden, net zoals de diensten voor thuisverpleegkunde. Allebei rekruteren ze vooral HBO5-verpleegkundigen. Ziekenhuizen mikken vooral op bachelors.

De arbeidsreserve van verpleegkundigen is zeer klein: er zijn weinig werkzoekenden en de verpleegkundigen die bewust kiezen voor deeltijds werk houden vast aan die keuze. Bovendien verhoogt de vergrijzing de vraag naar zorg en gaan veel werknemers binnenkort met pensioen. In 2019 zullen er bovendien geen bachelor-verpleegkundigen afstuderen. Door de concurrentie met de STEM-richtingen zakt het aantal inschrijvingen in de scholen voor verpleegkundigen. Migratie wordt naar voor geschoven als piste om de kwantitatieve tekorten te milderen.

Onderhoudsmecanicien

Een onderhoudsmecanicien staat in voor de goede werking van het mechanisch gedeelte van werktuigen, installaties en traditioneel of geautomatiseerd productiemateriaal.

Het is een knelpuntberoep omdat te weinig jongeren kiezen voor techniek. Daarnaast worden de eisen op vlak van technische kennis, inclusief elektromechanica, steeds hoger.

Tekenaar-ontwerper mechanica

Een tekenaar-ontwerper mechanica ontwerpt onderdelen, producten en installaties op basis van technische documenten.

Het kwantitatieve tekort wordt ook hier veroorzaakt door het te kleine aantal studenten in technische richtingen. Er bestaan immers zeer weinig specifieke opleidingen voor tekenaars. Bedrijven vissen daarom in de pool van technisch afgestudeerden die tekenen en werken met CAD-CAMsoftware.

Daarnaast zijn kwalitatieve aspecten verantwoordelijk voor het knelpunt. Werkgevers wensen sollicitanten met ervaring, gedegen kennis en passie voor techniek. Ze mikken op ingenieurs die een concept kunnen vertalen naar een ontwerp en die een ploeg technisch tekenaars en technici kunnen aansturen.

Calculator bouw

Een calculator bouw voert de metingen uit op werven en vertaalt alles in cijfers. Hij stelt een bestek en een kostenraming op voor het bouwproject.

De arbeidsreserve – professionele bachelors uit een technische richting en dan nog liefst met ervaring – is klein.

De combinatie van technische en cijfervaardigheden resulteert bovendien ook in een kwalitatief knelpunt. Het lezen van bouwtekeningen en bestekken vereist technisch inzicht. De vertaling ervan naar bouwbegrotingen en offertes vergt cijfermatig inzicht.

Technicus studiebureau bouw

Een technicus studiebureau bouw werkt bouwprojecten uit en bestudeert de technische processen, de bouwmethoden en de kosten. Hij realiseert de uitvoeringsstudie van de werken en volgt de werf technisch en economisch op.

Voor vacatures voor technicus studiebureau bouw vragen werkgevers hooggeschoolde technische profielen. Stabiliteitsberekeningen zijn het werkterrein van bouwkundige industriële en burgerlijke ingenieurs. Deze profielen zijn moeilijk te vinden.

Daarnaast bemoeilijken kwalitatieve eisen zoals ervaring en geactualiseerde kennis de invulling van de vacatures. Recent is de vraag naar profielen met BIM-skills gerezen. BIM staat voor Bouw Informatie Model en is een virtueel geïntegreerd geheel van driedimensionale bouwmodellen waar partners simultaan info kunnen aan toevoegen en kunnen van oppikken.

Info: www.vdab.be