Regiotalent

Streng zijn voor jezelf, daar is niets mis mee. Met te streng zijn op jezelf dan weer wel. Wanneer je immer doorschiet in zelfkritiek, heeft dat doorgaans een nefast effect op je productiviteit.

Te kritisch zijn voor jezelf komt in veel vormen. Die projectmijlpaal nog even uitstellen omdat je vindt dat het resultaat nog niet goed genoeg is. Jezelf de hele dag voor het hoofd slaan omdat een potentiële klant heeft afgehaakt nadat je hem of haar laatst aan de telefoon had. Wanneer je structureel te veel kritiek hebt op jezelf dan kan dat nefaste gevolgen hebben.

Je zelfwaardering gaat omlaag

Gevolg daarvan is dat je je waardeloos en onzeker kan gaan voelen. Eens je in die negatieve spiraal belandt, is het moeilijk om weer naar boven te krabbelen. Het maakt immers ook dat je je niet alleen slecht voelt, maar positieve ervaringen, gesprekken en gebeurtenissen niet langer naar waarde weet te schatten.

Niet alles is per se alleen goed of alleen slecht

Laat dat al het uitgangspunt zijn. Wanneer je lessen wil trekken voor jezelf, richt je je in de eerste plaats dan ook best op de dingen die je wel goed hebt gedaan. Dat sterkt jezelf. Vanuit dat perspectief kan je dan verder kijken naar wat beter kan.

Jezelf vergelijken met anderen is zinloos

Belangrijk is dat je vermijdt om je verwezenlijkingen en resultaten te vergelijken met die van anderen en dat je je uitsluitend concentreert op wat goed is voor jouw persoonlijke groeipad.

Geluk en succes is niet maakbaar

We lijken te leven in een maakbaarheidscultuur die steeds vaker de schijn heeft dat je alles kan verwezenlijken wat je wil. (Sociale) media houden bovendien niet op je om de oren te slaan met mensen die succesvol, mooi, ambitieus en superintelligent zijn en die bovendien perfecte levens leiden. Jouw leven lijkt in vergelijking daarmee soms misschien klein en onbetekenend. Op zo’n moment loert zelfkritiek verraderlijk om de hoek. Doe je het wel goed genoeg? En kan je het nog beter doen door de lat nog wat hoger te leggen voor jezelf? Trap niet in die buitenspelval. De verhalen die je online al te vaak ziet, zijn dikwijls niet meer dan virtuele fata morgana’s. Geluk en succes zijn niet maakbaar.

Het zit in je dna

Een magere troost wanneer je te streng bent voor jezelf. In de oertijd concentreerden mensen zich steevast op gevaar en nooit op beloning. Het gevaar loerde overal en was zo groot dat ze er het leven konden mee inschieten. Dit zou de oorzaak zijn dat we ook vandaag nog sterker op negatieve prikkels reageren dan op positieve. Het zit namelijk voor een stukje in ons menselijk dna. In die wetenschap kan je in de toekomst misschien toch wat zachter voor jezelf proberen te zijn door te weerstaan aan die onbewuste biologische drang.

Je wordt er niet beter van, noch als mens noch als professional

Zelfkritiek staat vaak synoniem voor altijd dezelfde dingen door je hoofd laten malen. Voor je werk of in je privéleven gaat het je zeker niet sneller op weg naar succes helpen. Integendeel. Vraag jezelf af: is succesvol zijn het ultieme objectief? Of wil je gewoon een gelukkig leven leiden in je werk en met je familie?

Het is slechts een perceptie

Zelfkritiek kan je niet meten. Het is een gevoel. Een idee wat jij over jezelf hebt. Gevaar is dat wanneer je je vaak minder goed voelt door een overdosis zelfkritiek, je ook zo gaat denken. Omring je daarom ook met andere professionals en aarzel niet om hen om feedback te vragen over jezelf. Kans dat het zelfkritiekspook dan als sneeuw voor de zon verdwijnt, is wellicht erg groot.

Wil je je verder verdiepen over hoe je blijgemutst en constructief met zelfkritiek kan omgaan? Lees dan zeker het boek ‘#Imperfect’ van psycholoog Matthijs Steeneveld.

Pascal Dewulf