Preventief burn-out tegengaan met het burn-outvaccin

Jaar na jaar stijgen de burn-outcijfers onrustwekkend. Volgens psycholoog Gert Braeken ligt niet de hoge werklast, het perfectionisme of het verdwijnen van de grens tussen werk en privé aan de basis, maar wel het feit dat werknemers niet worden gerespecteerd in hun persoonlijke waarden en ze de vaardigheden missen om daar gepast op te reageren. Een en ander legt hij uit in zijn boek Het burn-outvaccin.

Gert Braeken is een psycholoog met meer dan 30 jaar ervaring in hr-consultancy. In de loop van zijn carrière heeft hij meer dan 4.000 mensen gescreend, gecoacht of getraind, waardoor hij snel patronen herkent in hun functioneren en hen goed kan inschatten op hun competenties, talenten, waarden en voorkeuren. In Het burn-outvaccin maakt hij zijn stelling duidelijk aan de hand van getuigenissen, feiten en wetenschappelijk onderzoek én gaat hij op zoek naar een vaccin. Hij geeft ons met plezier vijf tips waar iedereen mee aan de slag kan ter preventie van burn-out. “Elke werknemer moet kijken wat voor hem of haar past. Veel van die vaardigheden kun je aanleren, zelf of met een coach”, vertelt hij.

1. Waarden

Probeer intuïtief meer bewust te worden van je waarden en ga na wat voor jou belangrijk is. Sta bijvoorbeeld even stil bij het moment waarop jij je begint te ergeren in een vergadering. Die ergernis is een signaal dat een bepaalde waarde voor jou met de voeten getreden wordt. Dat is een zeer persoonlijk gegeven. Erger je je tijdens de vergadering dat er een beslissing genomen wordt terwijl de helft van de deelnemers nog niet aan het woord was? Dan is er voor jou misschien een gebrek aan respect voor de medewerkers. Vind jij dat het allemaal wat sneller mag gaan met concrete acties? Dan wordt voor jou de waarde doelgerichtheid misschien niet gerespecteerd.

2. Energieniveau

Ga je focussen op je lijf. Krijg je een stijve nek van zo lang achter je computer te zitten of worden je oogleden zwaar, ga dan 5 of 10 minuutjes iets anders doen. Beweeg even, rek je uit, ga naar buiten of geeuw. Tijdens het geeuwen wordt trouwens een heel neurotisch proces in gang gezet dat zorgt voor diepe relaxatie.

3. Energievreters

Welke activiteiten kosten jou veel energie? Plan deze ook gericht in. Ben je bijvoorbeeld uitgeput na onlinemeetings, zorg dan dat je daarna even gaat sporten vooraleer je aan een volgende begint, plan er maar één in per dag of wissel onlinemeetings af met andere activiteiten.

4. Energiegevers

Waar haal jij energie uit? Is dat bijvoorbeeld uit mensen ontmoeten, interactie met anderen? Plan ook dat in en probeer een balans te vinden tussen energiegevers en energievreters. Zo kan je er bijvoorbeeld voor zorgen dat je na een onlinemeeting (als dit jouw energievreter is) een kop koffie drinkt met mensen om je heen (als dit jouw energiegever is). Het gaat erom dat je aandacht besteedt aan jezelf. Dit is niet egoïstisch, integendeel zelfs. Want pas als je voldoende voor jezelf zorgt, kun je ook energie geven aan anderen.

5. Energielekken

Onderzoek waar jouw energielekken zitten. Dat is misschien wel het belangrijkste onderdeel van het vaccin. Zijn er spanningen met je baas, je collega, je buren? Ik stel vast dat de aanzet van een burn-out heel vaak ligt in frustraties en conflict. Trek je stoute schoenen aan en voer dit moeilijke gesprek. Bereid je hierop voor door je waarden na te gaan en te formuleren hoe je het graag anders ziet (zie punt 1). Eenmaal het conflict is uitgeklaard, zal er veel minder energie wegvloeien. Vind je het moeilijk om op een betrokken manier iemand te confronteren met wat jij belangrijk vindt, dan kan een coach je dit aanleren.

Mieke Vercruijsse

Het burn-outvaccin – Gert Braeken – Uitgeverij Manteau – 192 p. – 24,99 euro. Info: www.burn-outvaccin.be